Wszystko o marihuanie

Marihuana- wysuszone kwiaty żeńskich roślin konopi (Cannabis indica) zawierające substancje psychoaktywne z grupy kannabinoli. Marihuana (określenie to pochodzi z Hiszpanii) to suszone i czasem sfermentowane kwiatostany konopi - głównie roślin żeńskich. Zawiera szereg substancji działających przez agonizm receptorów kanabinoidowych, podobnie jak anandamid - ludzki endogenny kanabinoid. Za działanie psychotropowe marihuany odpowiada głównie tetrahydrokannabinol (THC) i inne kannabinoidy. Substancja ta znajduje się również w haszyszu, który otrzymywany jest z ekstraktu żywicznego konopi. Ma ona działanie psychotropowe głównie uspokajające, lekko euforyzujące i przeciwbólowe; pobudza apetyt, dodatkowo działa rozkurczowo na mięśnie. Jest też wykorzystywana w leczeniu niektórych chorób, takich jak jaskra, niektóre nowotwory, stwardnienie rozsiane, bóle migrenowe czy astma oskrzelowa jako środek przeciwbólowy.

Zastosowania w medycynie

Główne zastosowania medyczne marihuany to pobudzanie apetytu i uśmierzanie bólu u pacjentów cierpiących na nieuleczalne choroby, takie jak nowotwory lub AIDS. Jest także używana do łagodzenia symptomów jaskry (ze względu na działanie zmniejszające ciśnienie śródgałkowe) oraz niektórych chorób neurologicznych – epilepsji, migreny, stwardnienia rozsianego i depresji dwubiegunowej, jak również w rozluźnianiu skurczów oskrzeli wywołanych astmą oskrzelową. Ze względu na swój status prawny, kannabinole nie są powszechnie stosowane w Polsce jako leki lub środki medyczne. W niektórych państwach dostępne są syntetyczne środki zawierające substancje wyekstrahowane z konopi lub ich syntetyczne odpowiedniki. Są to między innymi: Marinol (USA, Kanada), lub dronabinol (czysty tetrahydrokannabinol) oraz Sativex (Kanada, Hiszpania). Leki te nie są zarejestrowane do obrotu w Polsce. W fazie klinicznych testów znajduje się Acomplia® (Rimonabant), lek służący do walki z otyłością i uzależnieniami. Z konopi wyizolowano (niepsychoaktywny) preparat o nazwie Sativex. Zawiera on czysty ekstrakt z konopi indyjskich (marihuany), którego głównymi składnikami są substancje uśmierzające poważne bóle związane z układem nerwowym. Dostępny na receptę w Kanadzie, Wlk Brytanii i innych krajach. Wstępne wyniki rządowych badań w Wielkiej Brytanii sugerują, że 80 procent badanych skorzystało na konopiach więcej niż na jakimkolwiek innym leku, a wielu uznało je za "cudowne". We wstępnych badaniach wzięło udział dwudziestu trzech pacjentów, cierpiących na stwardnienie rozsiane i zapalenia stawów, którym podawano dzienne dawki konopi w postaci aerozolu pod język. Sativex ma być całkowicie za atestowany jako lek na spastyczność i nerwobóle pomijając inne ew. pożytki. Przewiduje się, że Sativex będzie sprayem wydawanym tylko na receptę do leczenia objawów stwardnienia rozsianego i dokuczliwych bólów neuropatycznych. W USA Stativex dopuszczono od razu do III stadium badań kwalifikujących lek. W Katalonii badaniem objęto 600 osób: z nerwobólami, SM, podczas hemoterapii i innych. Ponadto w latach 70-tych szeroko komentowane było działanie konopi przy leczeniu epilepsji i przewlekłych bóli.

Stosowanie marihuany w celach odurzających

Konopie należą do najpopularniejszych substancji psychoaktywnych. Główną substancją psychoaktywną jest δ-9-tetrahydrokannabinol (THC), jednak działanie wpływające na percepcję mają też inne zawarte w niej kannabinole. W efekcie zażywania marihuany, zarówno drogą wziewną jak i doustną, dochodzi do oddziaływania głównie na ośrodkowy układ nerwowy. Jeden papieros marihuany zawiera około 5 mg THC. Zażycie nawet 2,5 mg tetrahydrokanabinolu powoduje euforię, zaburzenia percepcji, uczucie odprężenia oraz senność. Ze strony układu krążenia występuje przyspieszenie akcji serca, zaś we krwi spada poziom cukru (co jest niezwykle obiecującym faktem dla leczenia cukrzycy). Przyjmowanie marihuany, podobnie jak każdej innej używki może prowadzić do uzależnienia. W odróżnieniu od niektórych narkotyków "twardych" (np.: heroiny, alkoholu) nie występuje uzależnienie fizyczne. Przy stałym używaniu może pojawić się jednak uzależnienie psychiczne. Odpowiada za to głównie efekt euforyczny i uczucie odprężenia występujące po zażyciu marihuany. Przy braku dostępu do używki osoba uzależniona odczuwa stan zaniepokojenia i niepewności, występujące przy wszystkich używkach działających euforycznie. Uzależnienie to jednak ustępuje po trwałym odstawieniu środka i nie powoduje długotrwałych efektów ubocznych, tak jak uzależnienie fizyczne.

Sposoby zażywania

Spożywanie marihuany i innych przetworów konopi ma bardzo długą tradycję w dziejach ludzkości. W wielu kręgach kulturowych związane jest z mocno zakorzenionymi zwyczajami i rytuałami. Wraz z rozwojem techniki i upowszechnieniem marihuany na świecie, opracowano też wiele nowych sposobów przyjmowania tej używki.

Palenie

Jest to najpopularniejsza forma zażywania, przynosząca natychmiastowy efekt i pozwalająca na najbardziej precyzyjne dobranie dawki. Tradycyjne sposoby to palenie w fajce bądź bongu czystej marihuany lub haszyszu. Czasami stosuje się dodatek z tytoniu. W obecnych czasach marihuana zażywana jest najczęściej w formie jointa - blunta (ręcznie skręcanego papierosa z marihuaną i tytoniem, bądź samą marihuaną lub też szuszu ręcznie skręconego w liść tytoniu). W Polsce popularne jest palenie marihuany przez lufkę. Palenie jest prawdopodobnie najbardziej szkodliwym dla zdrowia sposobem zażywania, ze względu na zawartość substancji smolistych w dymie. Dodatkowym negatywnym czynnikiem jest obecność tytoniu, a co za tym idzie – silnie uzależniającej nikotyny. W XX w. opracowano vaporizer – urządzenie pozwalające odparować THC i inne psychoaktywne składniki bez spalania materii roślinnej, znacznie zmniejszając w ten sposób zawartość szkodliwych substancji przedostających się do organizmu. Vaporizer zazwyczaj wyposażony jest w podgrzewacz elektryczny, pozwalający na precyzyjną regulację temperatury. Jest on dość popularny wśród osób zażywających THC w charakterze lekarstwa.

Jedzenie

Kannabinole doskonale rozpuszczają się w tłuszczach, będąc jednocześnie nierozpuszczalnymi w wodzie. Aby potrawa nie sprawiała problemów przy jedzeniu, nie powinna zawierać części roślinnych, które w przypadku konopi są bardzo włókniste. Dlatego też większość potraw z marihuaną oparta jest na tłustym mleku lub maśle, w którym uprzednio gotuje się części rośliny. Oprócz zwykłego mlecznego wywaru popularne są budynie, czekolady, rzadziej zapiekanki. Spożywanie marihuany w potrawach jest dużo mniej szkodliwe dla zdrowia niż palenie – wciąganie dymu do płuc. Dłuższy jest czas oczekiwania na działanie (około godziny), dawka doustna musi być 3-4 razy większa od palonej.

Zagrożenia

Konopie są relatywnie bezpieczne w stosunku do innych substancji psychoaktywnych, gdyż:

* bezpośrednia toksyczność marihuany jest bardzo niska
* nie prowadzą do uzależnienia fizycznego
* dawka śmiertelna jest szacowana na 20 000 do 40 000 pojedynczych dawek i jak na razie nie odnotowano ani jednego przypadku śmiertelnego z powodu przedawkowania
* nie stwierdzono by przyjmowanie marihuany powodowało wzrost agresji lub skłonności do łamania prawa, choć istnieją na ten temat rozbieżne opinie.

Skutki przedawkowania

Możliwe skutki przedawkowania marihuany to:

* zawroty głowy
* wzrost wrażliwości na dźwięki i światło (rażące)
* dezorientacja
* lęk, niekiedy wywołujący depresję
* Wymioty(najczęściej żułcią lub odrazu tym co wypiliśmy/zjedliśmy)
Większe dawki THC powodują zaburzenia myślenia, depersonalizację, omamy słuchowe i wzrokowe, niekiedy stany lękowe. Duże lub często ponawiane dawki mogą wywołać objawy psychozy toksycznej. Oprócz wpływu na układ nerwowy i krążenia, THC ma również szereg innych niekorzystnych oddziaływań na organizm człowieka, występujących zwłaszcza przy przewlekłym zażywaniu. Mogą wystąpić:
* objawy suchości w jamie ustnej
* podwyższone ciśnienie tętnicze
* podwyższony (w rzadkich przypadkach obniżony) puls
* zapalenia gardła
* zapalenia krtani i oskrzeli
* uczucie głodu, biegunki lub zaparcia
* bóle głowy
* przekrwienie i obrzęk spojówek
* spadek potencji płciowej.

Tetrahydrokanabinol zawarty w marihuanie ma silną tendencję do kumulacji w organizmie. Jego okres półtrwania wynosi 50-60 godzin a metabolity są wykrywane nawet przez 7 dni od podania dawki jednorazowej. W ciągu 90 dni usunięta jest każda ilość THC z organizmu, z każdego zakątka. Kumulacja THC nie jest toksyczna.

Wpływ nadmiernego palenia na układ oddechowy

Wśród osób palących marihuanę przypadki nadmiernego jej spożycia występują rzadko, niemniej mogą one mieć negatywne konsekwencje dla organizmu palacza, na przykład w związku z większą niż w papierosach ilością substancji smolistych. Częste palenie dużych ilości marihuany, szczególnie w połączeniu z tytoniem, wpływa negatywnie na układ oddechowy i może wywoływać objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli w postaci kaszlu, odkrztuszania plwociny, duszności oraz powstania nowotworów układu oddechowego. Palenie marihuany bez dodatku tytoniu, nie zwiększa jednak zauważalnie ryzyka powstania nowotworu układu oddechowego. Potencjalny niekorzystny wpływ konopi na układ oddechowy ogranicza się do palenia jako sposobu przyjmowania tego środka; wpływ taki jest niemożliwy w przypadku zażywania konopi doustnie. Palenie jest jednak znacznie popularniejsze.

Wpływ na płód

Palenie marihuany w czasie ciąży może upośledzić rozwój płodu, prowadząc do zmniejszenia wagi urodzeniowej. Ryzyko wzrasta mniej więcej dwukrotnie. W przypadku znaczącego zmniejszenia wagi może dojść do następujących zmian u dziecka:

* zmniejszony iloraz inteligencji (o ok. 10 pkt.)
* ryzyko mózgowego porażenia dziecięcego.
Dodać należy jednak, że to nie marihuana sama w sobie może upośledzać rozwój płodu, lecz zawarte w niej substancje smoliste i tlenek węgla, których występowanie jest około 10-krotnie wyższe niż te występujące np. w tytoniu papierosowym.

Marihuana a prowadzenie pojazdów

Według części źródeł, istnieje zwiększone ryzyko udziału w wypadkach pojazdów mechanicznych, ponieważ marihuana zmienia ocenę upływu czasu i utrudnia podejmowanie decyzji związanych z zachowaniem się na drodze. Pojawiają się też zaburzenia koncentracji i postrzegania. Inne źródła z kolei, zwłaszcza badania statystyczne i badania eksperymentalne zdają się zaprzeczać tezie, że palenie marihuany ma istotny wpływ na zdolność do prowadzenia samochodów lub sugerują, że jest on zdecydowanie mniejszy niż picie alkoholu.

Teoria eskalacji

Do niedawna powszechnie uważano, że regularne stosowanie marihuany, na skutek wzrostu tolerancji, prowadzi do stosowania innych, silniejszych środków odurzających. Badania naukowe nie wykazały jednak żadnego bezpośredniego związku między tymi zachowaniami. Zdania są podzielone, jednakże coraz większą popularność zdobywa teoria, że to kryminalizacja marihuany wystawia jej użytkowników na ryzyko kontaktu z innymi nielegalnymi środkami.

Marihuana a schizofrenia

Przyjmowanie marihuany przez osobę cierpiącą na schizofrenię może mieć niekorzystny wpływ na rozwój tej choroby. Można znaleźć również informacje, że marihuana może być bezpośrednią przyczyną zachorowania, jednak nie zostało to potwierdzone żadnymi wiarygodnymi badaniami. Przyczyną powstania tej teorii jest prawdopodobnie to, że niekiedy choroba ta nie wywołuje żadnych widocznych objawów, które mogą pojawić się dopiero po jej nasileniu spowodowanym paleniem marihuany. Cała kontrowersja sprowadza się do tego że nie wiadomo czy osoby o niewłaściwej psychice sięgają po marihuanę jako coś wzmacniającego ich kształtujące się właśnie zaburzenia (czy przeciwnie: jako coś przynoszącego im ulgę czy ozdrowienie, jako że nie wszyscy stali użytkownicy są zdecydowanie dysfunkcyjni) czy może też sięganie po marihuanę ma wybitny wpływ na kształtowanie i wyzwalanie się zaburzeń psychicznych u ludzi którzy inaczej pozostali by najprawdopodobniej zdrowi (a jeśli tak to jakiej natury jest to wpływ). Szacuje się, że w krajach zachodnich ponad 60% osób z zaburzeniami psychicznymi miało większy kontakt z narkotykami (najczęściej z marihuaną)